Σελίδες

21 Φεβ 2010

"Εγκώμιο για τη μάθηση" Μπέρτολτ Μπρεχτ

"Μην ντρέπεσαι να ρωτήσεις Σύντροφε.
Μην αφεθείς να πείθεσαι.
Μάθε να βλέπεις συ ο ίδιος!
Ό,τι δεν ξέρεις ο ίδιος, καθόλου δεν το ξέρεις.
Έλεγξε το λογαριασμό. Εσύ θα τον πληρώσεις.
Ψάξε με τα δάχτυλα κάθε σημάδι.
Ρώτα: πώς βρέθηκε αυτό εδώ;
Εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία."


20 Φεβ 2010

Πώς μπορώ να βοηθήσω ένα παιδί με προβλήματα όρασης να νιώθει, άνετα μέσα στην τάξη μου;

1. Να θυμάστε ότι το παιδί με προβλήματα όρασης είναι ένας από τους πολλούς μαθητές μέσα στην τάξη σας, που ο καθένας τους έχει ατομικά χαρακτηριστικά και ανάγκες. Ο εξειδικευμένος δάσκαλος για τυφλούς θα είναι μια πηγή πληροφοριών για σας, συν το ότι θα αναλάβει να διδάξει ο ίδιος μερικά πράγματα για τις ειδικές μαθησιακές ανάγκες του παιδιού.
2. Να αισθάνεστε άνετα με τη χρήση των λέξεων όπως «βλέπω» και «κοιτάζω». Οι λέξεις αυτές χρησιμοποιούνται το ίδιο στο λεξιλόγιο των τυφλών και των άλλων παιδιών. Τα παιδιά που δε βλέπουν τις χρησιμοποιούν για να δηλώσουν τις μεθόδους με τις οποίες βλέπουν, όπως με το ν' αγγίζουν ή να κοιτάζουν από πολύ κοντά και σε εκφράσεις που χρησιμοποιούν στην καθημερινή συνομιλία όπως «θα σε δω σύντομα».
3. Συστήστε το παιδί με προβλήματα όρασης όπως θα κάνατε και μ' οποιονδήποτε άλλο μαθητή. Όταν τα άλλα παιδιά ή οι ενήλικες κάνουν ερωτήσεις, ενθαρρύνετε το παιδί με προβλήματα όρασης να τις απαντήσει. Το καλύτερο είναι να είστε ανοιχτοί και τίμιοι μπροστά σ' ένα πρόβλημα όρασης. Τα περισσότερα παιδιά θα νιώθουν πιο άνετα όταν οι συνομήλικοί τους καταλάβουν τους περιορισμούς τους εξαιτίας της όρασης. Όμως, η ευαισθησία και η διάκριση πρέπει να εφαρμόζονται, γιατί μερικά παιδιά προσπαθούν να«κρύψουν» ή να αρνηθούν ότι έχουν προβλήματα όρασης και άλλα μπορεί να μη νιώθουν άνετα όταν συζητούν αυτά τα προβλήματα όρασης δημοσίως.
4. Να συμπεριλαμβάνετε το μαθητή με προβλήματα όρασης σε όλες τις δραστηριότητες: γυμναστική, οικιακή οικονομία, εκμάθηση ηλεκτρονικών υπολογιστών, χειροτεχνίες και τα λοιπά. Ο δάσκαλος στήριξης ή περιοδεύων εξειδικευμένος δάσκαλος είναι σε θέση να σας προτείνει λύσεις για τις μεθόδους και τον ειδικό εξοπλισμό ή τα εργαλεία που μπορούν να βοηθήσουν στην εκτέλεση ορισμένων δραστηριοτήτων.
5. Μερικές φορές, όλα τα παιδιά αρέσκονται να είναι το κέντρο της προσοχής, παραδείγματος χάριν να είναι αρχηγοί μιας ομάδας ή εκφωνητές κάποιου προγράμματος. Ενθαρρύνετε το παιδί με προβλήματα όρασης να συναγωνίζεται για τη θέση του αρχηγού ή να τη δέχεται όπως ακριβώς κάνουν και τα άλλα παιδιά.
6. Όσο για τον έπαινο και την πειθαρχία, οι ίδιοι κανόνες πειθαρχίας που εφαρμόζονται στην υπόλοιπη τάξη πρέπει να ισχύουν και για το παιδί με προβλήματα όρασης. Ωστόσο, ένα χαμόγελο επιδοκιμασίας ή ενθάρρυνσης δεν είναι πάντα ορατό από ένα τέτοιο μαθητή. Έτσι μια χειρονομία, όπως ένα θωπευτικό χτύπημα στην πλάτη ή στον ώμο ή μια προφορική αναγνώριση, μπορούν να εξυπηρετήσουν ως υποκατάστατα.
7. Ενθαρρύνετε το μαθητή με προβλήματα όρασης να κυκλοφορεί μέσα στην τάξη για να παίρνει τα υλικά που χρειάζεται ή τις 0mικές πληροφορίες. Το παιδί θα ξέρει τις δικές του ανάγκες και η μέθοδος αναπλήρωσής τους θα γίνει σύντομα μέρος του καθημερινού προγράμματος της τάξης.
8. Παιδιά με κάποια προβλήματα όρασης ίσως να μη γνωρίζουν το πρόβλημά τους και γι' αυτό ίσως να μην ενδιαφέρονται για γεγονότα που συμβαίνουν σε κάποια απόσταση. Μπορεί να μην παρατηρήσουν, για παράδειγμα, μια έκφραση του προσώπου, ένα νεύμα ή μια κίνηση του χεριού που τους προτείνει να πάνε στο δάσκαλό τους ή να απαντήσουν σε μια ερώτηση. Γι' αυτό, τα προφορικC1 σημάδια, όπως να φωνάξετε το όνομα του μαθητή, μπορεί να είναι απαραίτητα.
9. Διαθέστε του επιπλέον εργασία, θρανίο και χώρο σε ντουλάπι εφόσον είναι ανάγκη να αποθηκεύει ειδικό υλικό όπως: ογκώδη, βιβλία Μπράιγ ή μεγεθυμένα βιβλία βλεπόντων, βοηθήματα χαμηλής όρασης, αναλόγια ανάγνωσης και τα παρόμοια.
10. Ως αποτέλεσμα της γνωριμίας με το συμμαθητή που έχει κάποιο πρόβλημα όρασης, οι μαθητές ίσως δείξουν ενδιαφέρον για θέματα που σχετίζονται με την όραση και τα προβλήματά της. Μπορεί να θέλετε να ενσωματώσετε αυτά τα θέματα στα μαθήματα της τάξης σας. Για παράδειγμα στη φυσική, το φως και η οπτική μπορεί να γίνουν θέμα συζήτησης, στην υγιεινή, οι στάσεις έναντι των αναπηριών, στην κοινωνιολογία, πληροφορίες για τις υπηρεσίες μέσα στην κοινωνία και για τη διάκριση έναντι των ανθρώπων με ειδικές ανάγκες, στη λογοτεχνία, βιβλία συγγραφέων που οι ίδιοι έχουν προβλήματα όρασης. Αν το παιδί με προβλήματα όρασης νιώθει άνετα με αυτές τις πληροφορίες; ίσως θελήσει να συμμετέχει στην παρουσίαση του μαθήματος. Από την άλλη μεριά, υπερβολική προσοχή στο παιδί με προβλήματα όρασης ίσως υπερτονίσει τις διαφορές.
11. Όλα τα παιδιά είναι ευαίσθητα στην κριτική από τους ομοίους τους. Αν εσείς δεχτείτε ένα παιδί με προβλήματα όρασης, αυτό θα είναι θετικό παράδειγμα για την τάξη.
12. Ο μαθητής με προβλήματα όρασης μπορεί να φέρει στην τάξη εργαλεία ειδικά προσαρμοσμένα γι' αυτόν. Ενθαρρύνετέ τον να τα χρησιμοποιεί σύμφωνα με τις ανάγκες του και να απαντά στις όποιες ερωτήσεις μπορεί να του κάνουν οι άλλοι γι' αυτά.
13. Επειδή μερικά παιδιά με προβλήματα όρασης προτιμούν να μη γίνεται στόχος η αναπηρία τους, χρησιμοποιούν τα ειδικά εργαλεία και τη βοήθεια των άλλων μόνο όταν είναι αναγκασμένα να το κάνουν. Γενικά, θα πρέπει να σέβεστε τις επιθυμίες του παιδιού, αν όμως υποπτεύεστε ότι ένα παιδί χρειάζεται πράγματι περισσότερη βοήθεια ή ότι κάποιο άλλο πρόβλημα αναπτύσσεται, ίσως θελήσετε να συζητήσετε το πρόβλημα αυτό με το δάσκαλο υποστήριξης ή με τον περιοδεύοντα δάσκαλο.
14. Όταν πλησιάζετε ένα τυφλό μαθητή, εκτός αν σας γνωρίζει καλά, λέτε πάντα το όνομά σας και ενθαρρύνετε και τα άλλα παιδιά και τους ενήλικες του σχολείου να κάνουν το ίδιο. Δεν είναι πάντα εύκολο να αναγνωρίζονται οι φωνές, ιδιαίτερα μέσα σε πολυκοσμία Ι) σε συνθήκες που προκαλούν άγχος. Αποφύγετε τα παιχνίδια μαντέματoς, στα οποία τα παιδιά ή οι ενήλικες λένε: «Ποιος είμαι»ή «Θυμάσαι τη φωνή μου, έτσι;»
15. Τα τελείως τυφλά παιδιά και τα παιδιά με σοβαρά προβλήματα όρασης ίσως παρουσιάζουν ορισμένους. τυφλισμούς, δηλαδή να βάζουν τα δάχτυλα στα μάτια (γνωστό ως σκάλισμα ματιών), να κουνιούνται, να κάνουν περιττές ή ρυθμικές κινήσεις, να σκύβουν το κεφάλι, και να βγάζουν περίεργους ήχους. Ενθαρρύνετε την καλή στάση του σώματος και συμβουλευτείτε το μόνιμο δάσκαλο υποστήριξης ή τον περιοδεύοντα δάσκαλο για το πώς να χειριστείτε αυτή τη συμπεριφορά. Θα πρέπει να ενθαρρύνεται η επαφή με τα μάτια ή η επαφή πρόσωπο με πρόσωπο.
16. Θα πρέπει να περιμένουμε από τα παιδιά με προβλήματα όρασης να κάνουν την ίδια δουλειά με τους βλέποντες συμμαθητές τους, αν και πιθανόν να απαιτούν προσαρμογές στα μέσα ή μια ελάττωση στο φόρτο εργασίας τους εξαιτίας του περιορισμένου χρόνου. Καθώς οι μαθητές αναπτύσσουν κάποιες οπτικές ή προσαρμοστικές δεξιότητες, ο φόρτος εργασίας τους, τα πλαίσια χρόνου, αλλά και τα σχολικά τους καθήκοντα, θα πρέπει να προσεγγίζουν και να φτάνουν τις πρoσδoκίες σας για τους άλλους μαθητές της τάξης σας.
17. Για να βελτιώσετε την ανεξαρτησία, επιτρέψτε στο παιδί με προβλήματα όρασης να εκτελεί ορισμένα καθήκοντα. Επιπλέον, για να καλλιεργήσετε την καλή επικοινωνία μεταξύ συνομηλίκων, αλλά και το συναίσθημα της αυτοαξίας, το παιδί πρέπει να ενθαρρύνεται να προσφέρει αλλά και να δέχεται αμοιβαία τη βοήθεια των άλλων.
18. Το παιδί με προβλήματα όρασης είναι πολύ πιο όμοιο με τα άλλα παιδιά στην τάξη σας απ' ό,τι είναι διαφορετικό. Μεταχειριστείτε το παιδί κατάλληλα.

Άφησαν χωρίς βιβλία μαθητές με προβλήματα όρασης

ΧΩΡΙΣ ΒΙΒΛΙΑ άφησε τους μαθητές Δημοτικού που αντιμετωπίζουν προβλήματα όρασης το Υπουργείο Παιδείας: παρά το γεγονός ότι πλησιάζουμε στο μέσον του σχολικού έτους, τα καινούργια βιβλία Μαθηματικών, Φυσικής, «Εμείς και ο κόσμος» και Γλώσσας (Α΄ τάξης) δεν έχουν τυπωθεί σε γραφή braille!

Ακόμη και τα βιβλία που έχουν εκτυπωθεί παρουσιάζουν προβλήματα, αφού δεν έχουν διορθωθεί. Το αποτέλεσμα είναι δεκάδες μαθητές να μην μπορούν να παρακολουθήσουν τα μαθήματα – ειδικά στις αίθουσες όπου συνεκπαιδεύονται με τους βλέποντες μαθητές – και να δυσκολεύονται να μελετήσουν. Και όλα αυτά ενώ από τον Φεβρουάριο του 2005 η υπουργός είχε υποσχεθεί χρηματοδότηση στο Κέντρο Εκπαίδευσης Αποκατάστασης Τυφλών (ΚΕΑΤ) για να λυθεί το πρόβλημα. «Μερικές φορές δεν καταλαβαίνω τίποτα. Κι αυτό διότι δεν έχω το βιβλίο των Μαθηματικών» λέει στα «ΝΕΑ» η Μαρία, μαθήτρια της Ε’ τάξης που έχει πρόβλημα όρασης και φοιτά στο 3ο Δημοτικό Μοσχάτου μαζί με βλέποντες μαθητές. Τις ίδιες δυσκολίες αντιμετωπίζει ο συμμαθητής της, ο Στέλιος. «Κουραζόμαστε να γράφουμε. Χρειάζεται να γράφουμε, να γράφουμε συνεχώς στη γραφομηχανή μας», λέει. Όπως εξηγεί, επειδή δεν υπάρχει το βιβλίο των Μαθηματικών σε μορφή braille είναι αναγκασμένος να κρατά σημειώσεις και να γράφει τις ασκήσεις για να τις μελετήσει στο σπίτι. «Είναι δύσκολο να κάνεις μάθημα σε παιδιά που έχουν βιβλία. Φανταστείτε λοιπόν πόσο δύσκολο είναι να κάνεις μάθημα σε παιδιά με προβλήματα όρασης που επιπλέον δεν έχουν βιβλία!», τονίζει η δασκάλα ειδικής αγωγής και υπεύθυνη για τη συνεκπαίδευση τυφλών και εχόντων όραση μαθητών στο 3ο Δημοτικό του Μοσχάτου, κ. Βίκυ Ευαγγέλου. Μάλιστα οι δυσκολίες για τα παιδιά με προβλήματα όρασης στην περιφέρεια «είναι ακόμη μεγαλύτερες, αφού εκεί δεν έχουν τη στήριξη των δασκάλων του ΚΕΑΤ», αναφέρει ο εκπαιδευτικός ειδικής αγωγής κ. Λευτέρης Καπίδης. Δεν τυπώθηκαν εγκαίρως Τα νέα σχολικά βιβλία δεν έφτασαν εγκαίρως στο ΚΕΑΤ, το οποίο διαθέτει μονάδα μεταγραφής και εκτύπωσης σε γραφή braille, τονίζουν εκπαιδευτικοί ειδικής αγωγής. «Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει μόνιμη δομή που να ασχολείται με την εκτύπωση των βιβλίων σε braille. Θα έπρεπε να είχε οργανωθεί η ομάδα εργασίας για τη μεταγραφή των καινούργιων βιβλίων σε braille πριν φθάσουν τα βιβλία τον Σεπτέμβριο στα σχολεία» λέει ο διευθυντής του εν λόγω Δημοτικού στο ΚΕΑΤ, προσθέτοντας ότι το τυπογραφείο δεν είναι επαρκώς στελεχωμένο και ότι πρέπει να δημιουργηθεί ένα εθνικό τυπογραφείο braille.